Alf layla wa-layla

Alf layla wa-layla
	obra lliteraria
Datos
Autor	valor desconocíu
Llingua de la obra	árabe
País orixinal	Plantía:Xeodatos Oriente próximu Oriente próximu
Personaxes	Scheherezade (es) ; Shahriar (es) ; Dunyazad (es) ; Solomon in Islam (es) ; Harún al-Rashid; Simbad el Marino (es) ; Badroulbadour (en) ; El Viejo del Mar (es) ; Aziz (en) ; Uns al-Wujud (en) ; Ahmed (en) ; Alasnam (en) ; Thief of Baghdad (en)
Formáu por	Simbad el Marino (es) ; Aladín; Alí Babá y los Cuarenta Ladrones (es) ; The Ruined Man of Baghdad and His Slave-Girl (en) ; The lovers in the school (en) ; Q124432842

Les mil y una nueches (n'árabe, ألف ليلة وليلة Alf layla wa-layla —lliteralmente ‘mil nueches y una nueche’—; en persa, هزار و یک شب, Hazār-o yac shab) ye una célebre escoyeta de cuentos árabes del Oriente Mediu medieval qu'utiliza la téunica del rellatu enmarcáu o mise en abyme. El nucleu d'estes histories ta formáu por un antiguu llibru persa denomáu Hazâr afsâna (‘los mil mitos’, en persa هزارافسانه). El compilador y traductor d'estes histories al árabe ye, supuestamente, el cuentista Abu abd-Allah Muhammed el-Gahshigar, que vivió nel sieglu IX. La historia principal sobre Scheherezade, que sirve de marcu a los demás rellatos, paez ser amestada nel sieglu XIV. La primer compilación arábiga moderna, ellaborada con materiales exipcios, publicóse n'El Cairu en 1835.

Causó gran impautu n'Occidente nel sieglu XIX, una dómina na que les metrópolis impulsaben les espediciones ya investigaciones xeográfiques y de cultures exótiques. Magar que Les mil y una nueches traduzse per primer vegada en 1704, esa primer versión al francés, d'Antoine Galland, yera una adautación, un testu espurgáu de los adulterios y fechos de sangre qu'abonden nel llibru. Una de les traducciones qu'algamó popularidá foi la de Richard Francis Burton, diplomáticu, militar, esplorador y eruditu de la cultura africana.

Compuestu por trés grupos de rellatos, el llibru describe de mou fantásticu y daqué aburuyao la India, Persia, Siria, China y Exiptu. Pel añu 899, los rellatos, tresmitíos oralmente, xuntáronse en ciclos. Camiéntase que munches de les histories recoyéronse orixinariamente de la tradición de Persia (anguaño Irán), Iraq, Afganistán, Taxiquistán y Uzbequistán y compilaes más alantre, incluyendo histories d'otros autores.

El llibru adautóse munches vegaes pa usu de neños y adolescentes en tolos países d'Occidente. Xeneralmente, escoyéronse pal so espardimientu los rellatos nos que prevalecen les aventures y la fantasía. Per otra parte, narradores occidentales impautaos pol llibru asonsañaron la so estructura de rellatos engarzaos. L'escocés Robert Louis Stevenson ye autor de Les nueves nueches árabes, qu'en realidá son una escoyeta de rellatos estraños allugaos en Londres.